В Башкирском государственном театре оперы и балета создан музей знаменитого танцора Рудольфа Нуреева. Среди экспонатов можно увидеть портрет А.С. Пушкина, нарисованного учеником 7 класса средней школы № 2 г. Уфы Рудика Нуреева.
среда, 26 апреля 2017 г.
среда, 19 апреля 2017 г.
суббота, 15 апреля 2017 г.
пятница, 14 апреля 2017 г.
М.Уметбаев - первый переводчик произведений А. С. Пушкина на тюрки
Ученик 10 класса БРГИ № 1 имени Рами Гарипова Зайнетдинов Азамат готовит научно-исследовательскую работу по теме "Неизвестные страницы книги "Ядкарь" М.Уметбаева". Мухаметсали́м Ишмухаме́тович Уметба́ев (Мөхәммәтсәлим Ишмөхәммәт улы Өмөтбаев, 1841-1907) — башкирский поэт-просветитель, переводчик, филолог, этнограф, общественный деятель, публицист.
В ходе исследования Азамат встретился с доктором филологических наук, заведующим отдела литературоведения УНЦ РАН ИИЯЛ Минигали Хусаиновичем Надергуловым. Известный ученый показал редкие архивные документы. Уметбаев одним из первых перевел с русского на тюрки поэму «Бахчисарайский фонтан» А. С. Пушкина, переводил другие его произведения — "Романс" ("Бәхетһеҙ ғишыҡ"), "Наслаждение"("Шатлыҡ хыялы") и "Делибаш".
четверг, 13 апреля 2017 г.
среда, 12 апреля 2017 г.
Стихотворения А. С. Пушкина на башкирском языке в переводе Гузаль Ситдыковой
Гузаль Рамазановна Ситдыкова
(башк. Гүзәл Рамаҙан ҡыҙы Ситдиҡова; род. 10 июня 1952) — общественный
и политический деятель, писатель, переводчик.
А.С. Пушкин
(Гүзәл Ситдиҡова тәржемәһе)
ЗИМНЕЕ УТРО
ҠЫШҠЫ ИРТӘ
Ҡояшлы һыуыҡ; әй ғәжәйеп көн!
Һиҙмәйһеңме ни, үтте ләһә төн –
Ассы күҙеңде, һылыуым, баҡсы:
Керпектәреңдән йоҡоңдо һирпеп,
Таң Алиһәһе яғына елпеп
Сулпан йондоҙҙай янына ҡалҡсы!
Кистән ел-дауыл ҡоторған ине,
Күкте болоттар тултырған ине,
Улар артында ай ҙа тик шәүлә,
Һары бер таптай күренә ине.
Һин дә бойоғоп төрөнә инең –
Әле тәҙрәнән... күрмәйһеңм(е) әллә:
Сағылтып күктең нурлы биләмен,
Ергә түшәлгән аҡ ҡар келәме
Күҙ ҡамашырлыҡ төҫкә буялған,
Урман селтәрҙәй - тормай йәшереп,
Ҡылау ҡырпыған шыршы йәшелен,
Йылғаның боҙо - гүйә быяла.
Гәрәбә балҡыш - бүлмәбеҙ эсе,
Яғылған мейес - кәрәкһә эҫе,
Утын сытырҙай. Яйлы урындыҡ.
Рәхәт яҫтыҡта йыбанып ятыу,
Бәлки кәрәктер бер йөрөп ҡайтыу,
Ектерәйемме әллә бурылды?
Ярһыу юрғаның ялын уйнатып,
Сана табанын көйлө шыжлатып
Еләйек әле иртәнге ҡарҙан,
Бушанып ҡалған ҡыр-урман буйлап,
Үтәйек әле яҡты уй уйлап
Күңелгә яҡын, үҙ иткән ярҙан.
А.С. Пушкин
(Гүзәл Ситдиҡова тәржемәһе)
Унылая пора! Очей очарованье!
Приятна мне твоя прощальная краса —
Люблю я пышное природы увяданье,
В багрец и в золото одетые леса,
В их сенях ветра шум и свежее дыханье,
И мглой волнистою покрыты небеса,
И редкий солнца луч, и первые морозы,
И отдаленные седой зимы угрозы.
* * *
Моңһоу мәлдәр! Күҙҙән күҙегерлек!
Балҡыш һүнер көндәр етеп бара –
Бөркәнсеккә - алтын, ҡомас ерлек,
Ғашиҡ булмай көҙгә юҡтыр сара.
Елдәр уйнап, һалҡын тынын бөрккәс ,
Монар ала күкте килке-килке,
Һүрәнәйә ҡояш, ағаста - бәҫ,
Уҫал янап ҡуя ҡышҡы ипкен.
Стихотворения А. С. Пушкина на башкирском языке в переводе Рами Гарипова
Александр Пушкин (1799-1837)
Рами Ягафарович Гарипов, башкирский поэт, переводчик (1932-1977)
Тотҡон (Узник)
Ултырам ситлектә, ҡаҡмай керпек тә,
Ирекһеҙ иптәшем – бер йәш бөркөт тә,
Ян тәҙрәм төбөндә, ҡарғап донъяһын,
Ҡағына һәм суҡый ҡанлы ҡалъяһын.
Суҡый ҙа ырғыта, текләй тәҙрәгә,
Әйтерһең, бер уйҙы уйлай ул бергә.
Ҡарашы, тауышы ниҙер көткәндәй,
“Әйҙәсе, остоҡ!” тип әйтер киткәндә.
Беҙ ирек ҡоштары! Ваҡыт осорға,
Болттар артылып тауҙар ҡосорға,
Ундағы диңгеҙҙең күм-күк ситендә
Йөрөйөк һин дә … мин елдәр иркендә!..
Бағыусыма (Няне)
Йән дуҫҡайым ауыр көндәремдең,
Күгәрсенем, ҡартлыҡ көнөндә
Күптән-күптән яңғыҙ көтәһеңдер
Ҡарағайлы урман өңөндә.
Тәҙрә төптәрендә, һаҡ торғандай,
Күҙ алмайһың килер юлымдан.
Энәләрең йыш-йыш туҡталғандай
Ярғыланып бөткән ҡулыңда.
Текләйһең дә өнһөҙ ҡапҡаларға,
Алыҫтағы һорғолт юлдарға,
Көрһөнәһең һағыш-ҡайғыларҙан,
Сәғәт һайын сумып моңдарға…
Ҡышҡы юл. (Зимняя дорога)
Ялбыр болоттар эсенән
Ай сығып ҡарап ҡуя.
Моңһоу яландар өҫтөнә
Моңһоу нурҙарын ҡоя.
Эс бошорғос ҡышҡы юлдан
Өс толпар бара юртып.
Ҡыңғырауы гел бер моңдан
Зың-зың килә ҡаңғыртып.
Ниндәйҙер бер яҡын моңдо
Һуҙа күсер тауышы:
Йә сая бер киңлек унда,
Йә йөрәктең һағышы.
Ут та, йорт та ҡараңғыла,
Тик ҡар ята ағарып…
Буй-буй бағаналар ғына
Салынып ҡала бары…
Подписаться на:
Сообщения (Atom)